Onafhankelijk onderzoek naar de relatie tussen haven en stad, in Rotterdam

Op 1 december 2022 heeft de gemeenteraad een besluit genomen over de toekomst van de zeecruise in Rotterdam. De voorbereiding voor dit besluit begon in 2013. Ik presenteer een eerste analyse van het besluitvormingsproces.

Gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf subsidiëren sinds jaar en dag cruiserederijen, direct via lage havengelden en indirect door financiële steun aan Cruise Port Rotterdam. Een overzicht.

De belangrijkste cruiserederij voor Rotterdam stoot bijna net zoveel CO2 uit als Tata Steel in IJmuiden en de Uniper Centrale samen. Deze rederij streeft niet naar minder CO2 uitstoot in 2030, maar naar minder CO2 uitstoot per passagier. Rederijen breiden de komende jaren hun vloten uit. Groeit de CO2 uitstoot minder snel dan het aantal passagiers, dan neemt de CO2 uitstoot per passagier af en vinden rederijen dat ze op de goede weg zijn, maar het klimaat verslechtert.

Volgens het coalitieakkoord Eén Stad van Leefbaar Rotterdam, VVD, D66 en Denk horen cruiseschepen “van oudsher” bij de stad. Dit is onjuist, want, zoals Mai Elmar (directeur Cruise Port Rotterdam) in 2004 zegt, “Rotterdam was nooit een cruisehaven. Rotterdam is van oudsher een transatlantische haven. Met cruiseschepen zijn we op nul begonnen” in 1995.

Dit is onjuist. Afhankelijk van de definitie van “volgende generatie” zal 25-33% van de schepen die in de nabije toekomst in de vaart genomen worden op LNG, dat wil zeggen vloeibaar gas, kunnen varen. Dus in elk geval 2/3 van de toekomstige generatie cruiseschepen vaart op olie, net als bijna alle al bestaande schepen. Cruiseschepen gaan makkelijk 30 jaar mee.

Op hun websites presenteren cruiserederijen Rotterdam vooral als basis voor een excursie naar Amsterdam of zelfs als de haven van Amsterdam.

Rederijen kiezen voor Rotterdam omdat hiervandaan Amsterdam, Delft, Den Haag en Kinderdijk goed te bereiken zijn, omdat de tarieven laag zijn en omdat de rivier goed te bevaren is.

Dit zijn de feiten, inclusief een overzicht van de excursies op 26 en 28 mei 2022.

De werkelijkheid is anders. Uit openbare bronnen en na wat gereken blijkt dat een call Rotterdam-Rijnmond gemiddeld netto ongeveer 60.000 Euro oplevert.

Intern rapport van gemeente en Havenbedrijf. Het laat zien dat (i) belangen van rederijen en die van de Rotterdamse middenstand en horeca vooral tegengesteld zijn; (ii) gemeente belangen van bewoners ondergeschikt maakt aan die van rederijen; en dat (iii) rederijen weinig belang hechten aan een cruise terminal in centrum

Zeecruise rapport 2017 en Cruiselocatie rapport 2015 van de gemeente Rotterdam en Havenbedrijf Rotterdam. Maar waarop baseert wethouder Van Gils (haven etc., D66) zich?

Het is bekend dat het aantal cruiseschepen dat in Rotterdam aanmeert al jaren stijgt. Wat minder bekend is, is dat de schepen die over de periode 2016-2020 in Rotterdam aanmeren ook steeds ouder worden en steeds vervuilender. Slechts de Coronapandemie heeft deze jarenlange verslechtering in 2020 een halt kunnen toeroepen.

Dit zijn de feiten.

De cruise past niet bij het gemeentelijk toerismebeleid, niet bij het Programma Rivieroevers, niet bij de stedelijke verdichting en niet bij de “Sprong over de rivier”.